ноември
г:гето руди

getorudi@reggae.com.mk
г:години: 31
п:професија/интереси: лектор / професор по македонски јазик
д:досега објавено: има



 

а:ацо

Градот беше полн со светла, но луѓето ги немаше. Ноќ. Врнеше. Ситен, пролетен, опоен дожд. Погледнав низ прозорецот, улиците беа водени. Морав да излезам надвор. Го облеков мантилот и брзо се спуштив по скалите. Згазнав во првата баричка. Ах, дождот ми ја воденеше косата. Велат дека дождот ги мие немилите настани од главата. Токму тоа ми требаше. Се присетив на песната “Singing in the rain“. Одев по улицата полна со вирови и не бирав каде ќе згазнам. Каде одев? Не знам. Единствено што сакав е да бидам сам. И бев. И долго одев. И дождот ме миеше.

По некое време почувствував замор во нозете. Сепак, не бев човек што може долго да пешачи. Ми требаше тивок и мирен бар. И јамајчански рум, се разбира. Побрзав за да стигнам во “Јамајка“. Тоа беше реге-бар, никогаш полн, никогаш празен. Влегов внатре, го соблеков мантилот и седнав на “мојата“ маса, сместена во аголот од барот. Тоа беше најтемна и најоддалечена маса од сè што се случуваше во “Јамајка“. Сакав да го разгледувам светот отстрана. Го знаев единствено Џона, шанкерот. И не се викаше така, јас му го измислив прекарот. Иако беше шанкер, а не келнер, тој ми го носеше пијалакот. Знаеше што да донесе и без да му кажам. Рум. А јас секогаш плаќав веднаш.

- Ало, Џона, нов бенд денеска.
- Да. “Кипарис“ отидоа на турнеа малце... Да видат живот и они.
- Ако, добро е тоа. Ни овие не се лоши.
- Ќе бидат и бољи.

Џона малку зборуваше. Во суштина, тој беше работлив човек. Работата ја сакаше повеќе од зборувањето или барем јас така мислев. Кога ќе кажеше нешто, секогаш беше добро промислено, иако тоа од горенаведените реченици и не може да се открие. И јас малку зборував, затоа, пак, многу размислував. Но, тоа и не е толку важно. На крајот, сè изгледа залудно.

Новиот бенд беа во ред. Свиреа полека, смирено. Свиреа некако... дождливо. Им се погоди времево. :-) Сите ликови од барот ги знаев. Секогаш истите. Не разговарав со никој од нив, а ни тие со мене, меѓутоа секој од присутните имаше свое име и свој живот во мојата глава. Јас им ја пишував биографијата... Но, чекај! Кој е оној што седи на шанкот? Па, првпат го гледам! Аха, низок, скоро ќелав, кафеави испиени очи. Небричен. Сигурно е буден повеќе од триесетина часови. Мокар мантил, излитено сако. Пие евтино пиво. Хм, има интересен шал. Доцни четириесетти години. Службеник. Ќе го викам Александар... Ацо.

Женет човек. Не знаел што прави. Сакал да си го измени здодевниот живот. Оди на работа, врати се дома. Оди на работа, врати се дома. Секој ден, освен викенд, со приватната “дваездвојка“ се возеше по триесетипет минути, а некогаш и повеќе. Дома - жената и децата. “Овој не учи ништо; тато, дај пари; ја отидов надвор; јадењето не е згреано!“ Жена му е полничка. Не, дебела. Со бојадисана коса. Црвена. Децата вистински вагабонти. Никој не може да се грижи за нив. Сами се снаоѓаат. Студено му е. Нема кој да му ги донесе влечките и весникот. Телевизорот не работи веќе неколку денови. Мораше да стори нешто со својот живот. Веќе деветнаесет години сè е исто. Ја загуби косата. Сега го губи и умот. Најде љубовница. Ја сретна во приватната “дваездвојка“. Ни таа не беше убава. Разведена. Немаше консумирано секс четири месеци. ¥ требаше некој. Кој било. Го сретна Ацо. Тој не знаеше што да прави, ама мораше да биде решителен. Мораше да си го смени начинот на живот.

- Сакате да седнете?
- Благодарам.
- Одите дома?
- Да.
- Како и секој друг претходен ден.
- Да.
- Ацо.
- Матилда.

Тоа попладне Ацо подоцна од вообичаеното се врати дома. Го задржал шефот. Излажа. Чека покачување. Излажа. Потоа, тој сè почесто доцнеше дома. Одеше кај Матилда и не размислуваше дали беше морален. Па, нему му беше, најпосле, убаво. А не беше и единствениот на светот што имаше љубовница. Арно ама, пред некој ден, жена му, дебелата, со црвена бојадисана коса, најде размачкан кармин на неговата кошула. Најпрвин не можеше да поверува дека нејзиниот мил Ацо има афера со друга жена. “Па, тој не е способен за тоа“, си помисли. Го чекаше да се врати од работа. Но, како сè повеќе чекаше, повеќе и размислуваше. Ацо го немаше. “А ако стварно има швалерка! Ќе видиш ти курвариште едно!“ разлутено извика. Вистински се растревожи. Ќе избега кај мајка си, ќе го удри со најголемата тава, ќе си најде и таа љубовник...

Ацо брзо сфати во што е работата кога таа, дебелата, со црвена бојадисана коса, се стрча по него со ножот во рацете. Избега. Се врати кај Матилда. ¥ објасни сè по ред. Матилда не знаеше дека Ацо има жена и две деца. Го избрка.

- Оди си! Ќе викнам полиција!
- Добро. Ќе си одам.

Се плашеше од полицијата. Беше банкарски службеник. Работеше во НБРМ. Не му беа потребни проблеми со законот. Прво жена му, па Матилда, па сега уште и полицијата. Тоа ќе беше премногу за него и сè тоа да му се случи за едно попладне. Луташе три дена по градот. Пиеше, се криеше од дождот, спиеше кај ќе стигнеше. Најчесто околу главната црква, со останатите скитници. Се јави на работа и излажа дека е настинат. Ќе се врати за неколку денови. Влезе во “Јамајка“ да се стопли и да се одмори малку. Парите му се при крај и не знае што да прави со себе. Да пие ли уште едно пиво? Јас ќе го честам. Едно, две, три... пет. А не знае кој го чести. Џона добро си ја врши работата.

Пијано ќе излезе од мојот омилен реге-бар. Ќе се струполи во некое влажно и темно ќоше, полно со ѓубриште и фрлени картонски кутии, коишто сè уште не ги собрале Циганите. Ќе го пронајде полициски “Крајслер“. Нема да се спротивставува. Нема да може да се спротивставува. Ќе го однесат дома. Жена му, дебелата, со црвена бојадисана коса, расплакана и возбудена, ќе му ја соблече валкана и смрдлива облека, ќе го избања и ќе го легне во креветот. Ќе му прости за сè. Ќе водат љубов, страствена и жестока, ќе водат љубов каква што не воделе десетина, можеби и повеќе, години. Ацо ќе ја заборави Матилда уште истата ноќ. Ќе се вратат на стариот, меланхоличен живот. Ќе се обиде да го поправи телевизорот. Можеби така ќе им биде поубаво. Навистина ќе го мислат тоа. Толку за Ацо. Толку за Матилда. Толку и за жена му. Дебелата, со црвена бојадисана коса. Онаа што ја сакаше. Онаа што го сакаше.

Јас ќе го докрајчам мојот седми или осми рум. Од ризницата на Хенри Морган. Полупијан ќе си го земам мантилот, ќе се поздравам со Џона и ќе му се заблагодарам за тоа што го направи за мене. Нема да му оставам бакшиш. И онака тоа никогаш не го правам. Ќе одам по улицата и ќе си ја потпевнувам “Singing in the rain“. Дождот сè уште ќе паѓа. Ќе си отидам дома, сам ќе се расоблечам и ќе си легнам во мојот кревет. Осамен.



 

к:крик

Ноќта ги носи криците. Ги слушам. Отсекаде доаѓаат. Тргнувам по нив во пустиот град. Ама каде најпрво?! Потрчувам наваму-натаму, од притаен шум до врескачки глас, ништо нема во црната ноќ. Како урбана герила правам упад во парковите, руинираните згради, ја посетувам напуштената печатница “Гоце Делчев“, од карши навлегувам во изгорената “Грација“, долгите булевари ги минувам како сенка на ветрот. И пак ништо. Постојано така.


 

 

п:писмена работа

Живееме во тешки времиња. Сонцето силно свети високо во просторот. Толку високо е, така што топлите зраци не стигнуваат до земјата. Таа е опфатена со студенило. Насекаде мразови и голи, студени камења. Луѓето ги зафатила некаква силна треска. Сите се бледи, тажни и несреќни. Чувствувам дека имаат мразулци околу срцето, студенило во душата, но и препотени дланки. А стомакот сè посилно и посилно им трпне. Можеби од гладта или можеби од средбата што им претстои. Да. Тешката, мачната средба со нашата свест, со нашиот разум, со нашата внатрешност, со нашиот Господ. Се плашиме да погледнеме во душата, да ѕирнеме во внатрешноста.
Оние таму се чини како да гледаат во својата душа. Кого лажат? Себеси или другите? Знам дека пред да погледнат ги затвораат очите. Сум го правел и јас истото. И јас сум се фалел.
Борбата и желбата за место под сонцето нè оддалечува сè повеќе од него. Сеедно е што некои се качуваат на околните ридови. Сеедно е што некои газат на оние од дното. Ним не им е потопло. Тие од дното воопшто не се бунат. Не им е добро таму, а сепак, молчат. Понекогаш некој ќе го крене гласот, но тој е толку тивок, кревок и засипнат што никој не го слуша.
На широките свиоци, последниот вагон ги сее патниците, кои паѓаат врз едвај расцветаните смрзнати булки. Нивните куфери не ги фрлаат низ прозорецот туку ги делат меѓу себе, не знаејќи дека и тие ќе испаднат на следниот свиок. Јас ја возам локомотивата и брзам за да стигнам на темната страна од светот. На онаа страна каде што секогаш е ноќ и како се разденува јас сè повеќе ја забрзувам локомотивата, а луѓето од последниот вагон сè побрзо исчезнуваат. Итам, за да стигнам во ноќта, да се нурнам во неистражените длабочини. Таму да го барам единствената светлина што ќе ме однесе до најдолното дно.
 

 

 

с:со петокраката на чело

Денеска сакав да гледам некој добар партизански филм. Ама не можев. Веќе долго време ниедна државна или независна телевизиска станица не ги прикажува старите црно-бели партизански филмови. А особено оние со Бата Живоиновиќ. (Тој сè уште е жив, нели?!)
Денес живееме во демократија. Порано во социјализам. Сега никому не му се потребни шинелите, плетените џемпери, волнените чорапи, калците, титовките со петокраките на нив. Никому не му се потребни Прле, Тихи, Јоцо, Бошко Буха, Мирко и Славко. “Десантот на Дрвар“ и “Битката на Неретва“ гнијат во преполнетите рафтови по архивите. Зошто повеќе нема партизански филмови по ТВ-каналите?

Излегов на улица, го запрев првиот што ми наиде (како за белја, елегантен господин) и го прашав:
- Зошто нема филмови со партизаните?
- Не знам.
- Се сеќаваш на “Валтер го брани Сараево?“ Далечната 1984 година “Забрањено пушење“ дури направија песна за филмот. Беше голем хит.
- Што сакаш, бе, ти?
- Јас едвај се сеќавам на Валтер. Веројатно зашто Валтер беше целиот град. Или барем така зборуваа Германците во филмот. Тоа беше крајната сцена. Добро се сеќавам. Завршува разговорот помеѓу германските инспектори и после кадар на Сараево. Нечист, валкан, студен. Типичен балкански град во Втората светска војна. Не верувам дека се изменило нешто до денес. Ха.
- Марш, бе, идиоту!
- А, ти текнува ли на “Битката на Неретва“?
- Мајмун, оди во ментална институција и таму прашувај. Сигурно ќе ги најдеш сите одговори што те интересираат!
- А, Барба Дуе од “Наше мало мисто“. Е, Борис Дворник беше цар“.

Елегантниот господин забрзано ме напушти. Напразно зборував. Ете, а јас си мислев дека луѓето во Скопје сакаат филмови од социјализмот. Заедно сосе партизанските јуриши.
Денеска сакав да гледам некој добар партизански филм. Ама не можев!
 

 

 

в:верба

Фрагментот на историјата го доживеав кога ја купив плочата за којашто штедев веќе подолго време. Оваа оригинално издадена плоча некаде во Лондон, којзнае како донесена овде, во Скопје, беше стара дваесетина години. Кога ќе го погледнев црниот винил добивав чувство дека иглата од грамофонот никогаш не забраздила во спиралниот круг. Затоа сè повеќе и повеќе ја засакував. Невиност. Ги истресов сите пари пред продавачот, си ја земав плочата и излегов надвор. Отидов до автобуската станица и со нетрпение исчекував автобус. Времето течеше проклето бавно. Посакував што побргу да стигнам дома. Дојде “петка“ и почна да се тегави по скопските улици. Се ѕенѕаше како ѕунѕалецот, а луѓето внатре ги замаглуваа прозорците со нивното валкано дишење. Си седев и си ја разгледував плочата детаљно. Си ја гушкав како мало дете. Луѓето околу мене чудно ме погледнуваа. Ах, колку бев нестрплив. Мислев дека срцето сака да ми излезе надвор. (Веројатно знаете како е да го држите најомиленото нешто во рацете.)

Најпосле стигнав дома. Не ја соблеков ниту јакната, ниту чевлите, онака каллив влегов во својата соба. Го вклучив грамофонот и ја ставив плочата. Таа нежно закрцка низ звучниците. Ги подигнав потенциометрите од засилувачот малку погоре од вообичаено. И тогаш кога ги очекував првите мелодични звуци од албумот - снема струја. Ебати среќата!